Atatürk Evi ve Müzesi

Ulu Önder Mustafa Kemal Atatürk’ün 25 Mayıs tarihinden 13 Haziran 1919 tarihlerine kadar Milli mücadelede ilk meşale yakıldığı dönemde ilk karargah olarak kullanılan Mesudiye Oteli adında bir oteldir. Mesudiye Oteli, Gayrimenkul Eski Eserler ve Anıtlar Yüksek Kurulu kararıyla taşınmazlar arasında girmiş ve kültür varlıkları arasına tescil edilmiştir. İşletmeyi açan ilk işletmeci, İsa Efendi 1917 yılında oteli Maarif Hamamı’nın da müsteciri olan Ali Baba’ya devretmiştir. Mustafa Kemal Paşa’nın 19 Mayıs 1919’da Samsun’a ilk ayak basından sonra karargahını Havza’ya taşıyacağı haberi üzerine dönem kaymakamı Fahri Bey, o yıllarda merkezi konumdan dolayı oteli bir ay kiralamıştır. Kiralama sonrasında Mustafa Kemal Atatürk’e ve sivil askerleriyle birlikte sivil memurların istirahatine tahsis etmiştir.

Cadde üzerinde olan kagir bina zeminine konumlandırılan iki katlı bina yapısıyla Samsun için madeni değeri yüksek bir yapı olmaktadır. Ahşap yapısıyla birlikte kırma çatı ile örülü binanın birinci katında kuzeybatı ve kuzeydoğu yönünde bulunan karşılıklı iki oda bulunmaktadır. Bu odalardan biri çalışma odası diğeri yatak odası olarak paşa için hazırlanmıştır.

Konum olarak da Samsun-Ankara yolunun 80 km’sinde konuşlanmış Havza’nın içerinde yer almaktadır.